Somo Juu Ya Fedha/Shekeli Sehemu Ya 7
Habari za Leo mfuatiliaji wangu wa makala zangu za kila siku.
Bado tunaendelea na somo letu pendwa juu ya fedha/shekeli
Jana tulimalizia kwa kusema:-
‘Sasa turudi kwenye mchezo wa fedha. Mchezo wa fedha unaitwa mchezo wa kujirudufu. Mchezo huu ukiuelewa hutaisahau hii Makala maishani mwako. Nini maana ya kujirudufu. Mfano umepata TZA 200 tunategemea kuna siku utatuambia una 40,000 hii imejirudufu yaani 200x200. Lakini ipo siku tutakusikia una 16,000,000,000. Mbona kama viini macho. Usikose kunifuatilia siku ya kesho ila ninasikitika sijapata wanafunzi makini wanaonifuatilia kwani zoezi nililolitoa ni wawili tu ndio waliojaza’.
Sasa Leo tutaendelea kufafanua ni kwa namna gani twaweza kuucheza mchezo huu wa fedha na kujikuta kila pesa ipitayo mkononi mwetu inaongezeka (inajirudufu – ‘doubling’).
Kama ilivyo michezo mingine, mchezo wa pesa una kanuni ya kufuata na kama ujuavyo kanuni ili kuweza kufuatwa nidhamu ni lazima vinginevyo umaana wa kanuni unapotea.
Tunamaanisha nini tusemapo nidhamu. Nidhamu ni kufanya yale uliyojiambia utakuwa ukiyafanya iwe unajisikia au hujisikii. Hapa ndipo penye mtihani kwa walio wengi.
Mfano mwanariadha mashuhuri duniani akikushauri ya kuwa ili uweze kuwa mashuhuri inakupasa kila siku ukimbie km 5. Kwa kufanya hivyo mwili utakuwa umejiimarisha na kufanya kukimbia kuwa burudani na si ajabu na kuweza kujinyakulia medali.
Sasa shida inaanza kwa yule atakaye naye kuwa mwanariadha mashuhuri anapoanza mara amekimbia na mara ameacha. Je unategemea atakuwa mkimbiaji mashuhuri. La hasha. Kifupi kushindwa kwake ni ukosefu wa nidhamu. Naamini sasa umenielewa nisemapo nidhamu.
Sasa kanuni ya fedha mashuhuri duniani inaitwa 70/30 wengine huitamka 70 kwa 30. Hii ni kanuni mama na unaweza kuinyumbulisha upendavyo ila mtihani mkubwa ni kuitekeleza. Nini maana ya 70/30, kila 1,000 inayopitia mkononi mwako hakikisha unatoa 30% kwanza hizo hutakiwi kuzitumia hata iweje. Kwa lugha nyingine kanuni inakuhitaji kutumia 70% tu ya kila kipitacho mkononi mwako ila 30% zigawe kama ifuatavyo:-
10% - Kama wewe ni mkristo basi hiyo ni Dhaka si mali yako na kwa uaminifu kabisa itoe kanisani na kama wewe si muumini basi usile hiyo 10% bali hakikisha unaitumia kwa kusaidia wahitaji kwa uaminifu .
10% - Unaitunza mahali ambapo si rahisi kuichukua. Mabenki yana account zinaitwa account za malengo wakati mabenki kama NMB wanaita Bonus account. Lengo la account hii ni kuweka akiba pesa ili kudunduliza kufikia mtaji au kufikia kiwango cha pesa ili kutanua biashara yako.
Mfano umetamani kuwa na saloon ya kiume. Basi usihangaike. Anza kuhifadhi kidogokidogo na siku mikifikia kiwango kilizho sawia kuanzisha saloon basi unakwenda kuchuka na kuanzisha saloon. Hii inamaanisha ya kwamba viwango vyako sasa vya mapato vimeongezeka na sasa saloon nayo ikizalisha faida kanuni ni ileile utoa 30% na kuigawa inavyotakiwa na ikifikia kiwango unaanzisha biashara nyingine na unaendelea kuishi namna hiyo na hapo ndipo pesa itakuzoea na kukufanya kutopungukiwa.
10% - Hii ni kwa ajili ya kununua hisa mbalimbali za makampuni yanayofanya vizuri ili baadaye uweze kuwa unapata gawio la faida kila ukifika wakati wa kupokea.
Naona leo niishie hapa ila bado sijaridhika na kujazwa kwa jedwali tajwa hapa chini. Nikuombe ujaze na kunirudishia ni muhimu sana:
Jana tulimalizia kwa kusema:-
‘Sasa turudi kwenye mchezo wa fedha. Mchezo wa fedha unaitwa mchezo wa kujirudufu. Mchezo huu ukiuelewa hutaisahau hii Makala maishani mwako. Nini maana ya kujirudufu. Mfano umepata TZA 200 tunategemea kuna siku utatuambia una 40,000 hii imejirudufu yaani 200x200. Lakini ipo siku tutakusikia una 16,000,000,000. Mbona kama viini macho. Usikose kunifuatilia siku ya kesho ila ninasikitika sijapata wanafunzi makini wanaonifuatilia kwani zoezi nililolitoa ni wawili tu ndio waliojaza’.
Sasa Leo tutaendelea kufafanua ni kwa namna gani twaweza kuucheza mchezo huu wa fedha na kujikuta kila pesa ipitayo mkononi mwetu inaongezeka (inajirudufu – ‘doubling’).
Kama ilivyo michezo mingine, mchezo wa pesa una kanuni ya kufuata na kama ujuavyo kanuni ili kuweza kufuatwa nidhamu ni lazima vinginevyo umaana wa kanuni unapotea.
Tunamaanisha nini tusemapo nidhamu. Nidhamu ni kufanya yale uliyojiambia utakuwa ukiyafanya iwe unajisikia au hujisikii. Hapa ndipo penye mtihani kwa walio wengi.
Mfano mwanariadha mashuhuri duniani akikushauri ya kuwa ili uweze kuwa mashuhuri inakupasa kila siku ukimbie km 5. Kwa kufanya hivyo mwili utakuwa umejiimarisha na kufanya kukimbia kuwa burudani na si ajabu na kuweza kujinyakulia medali.
Sasa shida inaanza kwa yule atakaye naye kuwa mwanariadha mashuhuri anapoanza mara amekimbia na mara ameacha. Je unategemea atakuwa mkimbiaji mashuhuri. La hasha. Kifupi kushindwa kwake ni ukosefu wa nidhamu. Naamini sasa umenielewa nisemapo nidhamu.
Sasa kanuni ya fedha mashuhuri duniani inaitwa 70/30 wengine huitamka 70 kwa 30. Hii ni kanuni mama na unaweza kuinyumbulisha upendavyo ila mtihani mkubwa ni kuitekeleza. Nini maana ya 70/30, kila 1,000 inayopitia mkononi mwako hakikisha unatoa 30% kwanza hizo hutakiwi kuzitumia hata iweje. Kwa lugha nyingine kanuni inakuhitaji kutumia 70% tu ya kila kipitacho mkononi mwako ila 30% zigawe kama ifuatavyo:-
10% - Kama wewe ni mkristo basi hiyo ni Dhaka si mali yako na kwa uaminifu kabisa itoe kanisani na kama wewe si muumini basi usile hiyo 10% bali hakikisha unaitumia kwa kusaidia wahitaji kwa uaminifu .
10% - Unaitunza mahali ambapo si rahisi kuichukua. Mabenki yana account zinaitwa account za malengo wakati mabenki kama NMB wanaita Bonus account. Lengo la account hii ni kuweka akiba pesa ili kudunduliza kufikia mtaji au kufikia kiwango cha pesa ili kutanua biashara yako.
Mfano umetamani kuwa na saloon ya kiume. Basi usihangaike. Anza kuhifadhi kidogokidogo na siku mikifikia kiwango kilizho sawia kuanzisha saloon basi unakwenda kuchuka na kuanzisha saloon. Hii inamaanisha ya kwamba viwango vyako sasa vya mapato vimeongezeka na sasa saloon nayo ikizalisha faida kanuni ni ileile utoa 30% na kuigawa inavyotakiwa na ikifikia kiwango unaanzisha biashara nyingine na unaendelea kuishi namna hiyo na hapo ndipo pesa itakuzoea na kukufanya kutopungukiwa.
10% - Hii ni kwa ajili ya kununua hisa mbalimbali za makampuni yanayofanya vizuri ili baadaye uweze kuwa unapata gawio la faida kila ukifika wakati wa kupokea.
Naona leo niishie hapa ila bado sijaridhika na kujazwa kwa jedwali tajwa hapa chini. Nikuombe ujaze na kunirudishia ni muhimu sana:
JARIBIO LA KUJUA UELEWA WAKO JUU YA MASUALA YA FEDHA (FINANCIAL INTELIGENCE TEST (F.I.T)
Tafadhali weka alama ya vema mahala sahihi
Mfano
Tafadhali weka alama ya vema mahala sahihi
Mfano
Ndio
Hapana
Sifahamu
Na. MAELEZO NDIO HAPANA SIFAHAMU
1 Je wajua hali yako ya kifedha kwa sasa au je wajua utajiri wako una thamani gani
2 Je umeridhika na hali uliyonayo kifedha?
3 Je wajua namna rahisi ya kuongeza kipato chako?
4 Je unayo akiba toshelevu kwa angalau kuendesha maisha yako ya kila siku kwa miezi sita iwapo itatokea kuachishwa kazi au shughuli iliyokuwa ikikuingizia kipato kufilisika?
5 Je una utaratibu wa kuweka akiba kila upatapo pesa?
6 Je tabia ya kuweka akiba imeshakuwa sawia na tabia ya kusafisha kinywa asubuhi? Nina maana hauhitaji kukumbushwa mara upatapo pesa mara moja unaweka akiba. Je umefikia hatua hiyo?
7 Je una malengo mahususi kuhusiana na fedha umbao uko katika maandishi?
8 Je una account bank?
9 Je Kila mwisho wa mwezi unadai bank statement ili kuangalia kama fedha zako ziko salama?
10 Je unaweka kumbukumbu ya mapato na matumizi yako?
11 Je unajua kiasi gani cha pesa unatumia kila mwezi?
12 Je umefikia nidhamu ya kuhakikisha unatumia kidogo kuliko kipato chako?
13 Je una makadirio ya matumizi ya nyumbani kila mwezi?
14 Je huwa unakwepa manunuzi makubwa kwa njia ya mkopo?
15 Je huwa unazitumia akiba zako kwa fursa za uwekezaji zinazojitokeza?
16 Je una uwekezaji wa aina yoyote unaokusaidia kupunguza machungu ya maisha?
17 Je umewekeza sehemu tofauti tofauti kiasi kwamba sehemu moja isipozalisha unafajiwa na sehemu zingine za uwekezaji?
18 Je umeridhika na kipato mupatacho kutokana na uwekezaji wako kiasi kwamba huoni sababu ya kuendelea kuwekeza?
19 Je unahisi kujisikia vizuri kwa kuwa una mshauri mzuri au washauri wazuri juu ya fedha?
20 Je unadhani una bima toshelevu ya maisha?
21 Je una mpango unaoeleweka juu ya elimu ya wanao chuoni au chuo kikuu?
22 Je unamiliki nyumba?
23 Je una mpango wa kustaafu ukiwa na kila kitu pasi kusumbua watoto au ndugu?
24 Je umeandaa wosia wako iwapo ikatokea ghafla ukatoweka duniani?
25 Je una udhibiti mzuri juu ya fedha kwa siku zako za mbele?
26 Je umeridhika kwa mchango wako ulioufanya katika jamii?
1 Je wajua hali yako ya kifedha kwa sasa au je wajua utajiri wako una thamani gani
2 Je umeridhika na hali uliyonayo kifedha?
3 Je wajua namna rahisi ya kuongeza kipato chako?
4 Je unayo akiba toshelevu kwa angalau kuendesha maisha yako ya kila siku kwa miezi sita iwapo itatokea kuachishwa kazi au shughuli iliyokuwa ikikuingizia kipato kufilisika?
5 Je una utaratibu wa kuweka akiba kila upatapo pesa?
6 Je tabia ya kuweka akiba imeshakuwa sawia na tabia ya kusafisha kinywa asubuhi? Nina maana hauhitaji kukumbushwa mara upatapo pesa mara moja unaweka akiba. Je umefikia hatua hiyo?
7 Je una malengo mahususi kuhusiana na fedha umbao uko katika maandishi?
8 Je una account bank?
9 Je Kila mwisho wa mwezi unadai bank statement ili kuangalia kama fedha zako ziko salama?
10 Je unaweka kumbukumbu ya mapato na matumizi yako?
11 Je unajua kiasi gani cha pesa unatumia kila mwezi?
12 Je umefikia nidhamu ya kuhakikisha unatumia kidogo kuliko kipato chako?
13 Je una makadirio ya matumizi ya nyumbani kila mwezi?
14 Je huwa unakwepa manunuzi makubwa kwa njia ya mkopo?
15 Je huwa unazitumia akiba zako kwa fursa za uwekezaji zinazojitokeza?
16 Je una uwekezaji wa aina yoyote unaokusaidia kupunguza machungu ya maisha?
17 Je umewekeza sehemu tofauti tofauti kiasi kwamba sehemu moja isipozalisha unafajiwa na sehemu zingine za uwekezaji?
18 Je umeridhika na kipato mupatacho kutokana na uwekezaji wako kiasi kwamba huoni sababu ya kuendelea kuwekeza?
19 Je unahisi kujisikia vizuri kwa kuwa una mshauri mzuri au washauri wazuri juu ya fedha?
20 Je unadhani una bima toshelevu ya maisha?
21 Je una mpango unaoeleweka juu ya elimu ya wanao chuoni au chuo kikuu?
22 Je unamiliki nyumba?
23 Je una mpango wa kustaafu ukiwa na kila kitu pasi kusumbua watoto au ndugu?
24 Je umeandaa wosia wako iwapo ikatokea ghafla ukatoweka duniani?
25 Je una udhibiti mzuri juu ya fedha kwa siku zako za mbele?
26 Je umeridhika kwa mchango wako ulioufanya katika jamii?
Endela kunifuatilia katika Makala zangu nitakuwa nikitiririka juu ya elimu ya fedha na lengo nikukufikisha mahala uweze kuzitawala na zisikutawale, na ujue jinsi ya kuzitunza na kuzifanya zijiongeze kila iitwapo leo.
Karakana ya ubongo tunatengeneza ubongo wako
Kwa wasioijua karakana ya ubongo ni watu waliojikusanya pamoja katika kundi la watsapp kwa lengo la kuondoa takataka kwenye ufahamu na kuanza kujifunza pamoja na kukutana angalau mara moja kwa mwezi ili kuwa chachu ndani na nje ya nchi.
Ili kujiunga yakupasa kuwasiliana nami ili kuweza kukufanyia udahili kama unavigezo vya kuwa mmoja wa wanakarakana ya ubongo.
Na kwa sasa tuna kitabu maarufu kiitwacho ‘KOPE ZAKO BAHARI YAKO’ na kama wewe ni mmoja ya wanaojipenda hiki kitabu si cha kukosa. Tuwasiliane na kuona jinsi ya kukipata.
Seth Simon Mwakitalu
Senior Auditor, Entrepreneurship Consultant, Coach and Lifestyle Trainer.
Tel:- +255 754 441325; +255 714 051174; +255 788 493836
Email: ssmwakitalu2013@gmail.com
Websites:www.karakanayaubongo.blogspot.com;
Instagram: karakana_ya_ubongo
Facebook: https://www.facebook.com/karakana-YA-Ubongo-109000130642880/?referr=whatsapp
You tube: karakanayaubongo
We empower people:-
1. Achieve life and Career goals through part-time business venture.
2. Acquire life changing business skills.
3. Prepare for retirement.
Kwa wasioijua karakana ya ubongo ni watu waliojikusanya pamoja katika kundi la watsapp kwa lengo la kuondoa takataka kwenye ufahamu na kuanza kujifunza pamoja na kukutana angalau mara moja kwa mwezi ili kuwa chachu ndani na nje ya nchi.
Ili kujiunga yakupasa kuwasiliana nami ili kuweza kukufanyia udahili kama unavigezo vya kuwa mmoja wa wanakarakana ya ubongo.
Na kwa sasa tuna kitabu maarufu kiitwacho ‘KOPE ZAKO BAHARI YAKO’ na kama wewe ni mmoja ya wanaojipenda hiki kitabu si cha kukosa. Tuwasiliane na kuona jinsi ya kukipata.
Seth Simon Mwakitalu
Senior Auditor, Entrepreneurship Consultant, Coach and Lifestyle Trainer.
Tel:- +255 754 441325; +255 714 051174; +255 788 493836
Email: ssmwakitalu2013@gmail.com
Websites:www.karakanayaubongo.blogspot.com;
Instagram: karakana_ya_ubongo
Facebook: https://www.facebook.com/karakana-YA-Ubongo-109000130642880/?referr=whatsapp
You tube: karakanayaubongo
We empower people:-
1. Achieve life and Career goals through part-time business venture.
2. Acquire life changing business skills.
3. Prepare for retirement.
Maoni
Chapisha Maoni